Tôi xin gửi đến Quý anh chị lá thư thứ hai nhằm nói rõ thêm về lá thư trước.nhân sau khi đọc trên Cổng điện tử của Chính phủ bài tường thuật sự chỉ đạo của anh Trọng với ĐH của Hà nội.
Loại
bỏ những “cũ kỹ - hư hỏng”, xây dựng Đất nước đàng hoàng hơn,tử tế hơn.
Đã đến
lúc phải tập trung trí tuệ của dân của nước, của Đảng của bộ máy chính quyền
vào việc tính toán , thực hiện gấp gáp những mách bảo mục tiêu quốc gia như
trình bày ở thư trươc. Phải kiểm điểm lời hứa của Đảng của nhà nước trước dân
là cơ bản thực hiện được Công nghiệp hóa Hiện đại hóa đất nước.Nhưng đấy chỉ là
lời hứa cuội,y như trong kinh thánh
nói:”như thế đó sấm sét nhiều mà không có lấy hột mưa,y như hứa hẹn nhiều,mà không thực hiện được.”.Hưa
hẹn nhiều mà không thực hiện.Vì vẫn với một tâm thức và trình độ tiền sử”dò đá
qua sông” . Phải huy động trí tuệ của cả dân tộc vào giải quyết cho được 3 lĩnh
vực then chốt. Đó là 3 lĩnh vực vừa là định hình của phát triển, vừa là 3 động
năng để phát triển lại là 3 môi trường để thực hiện mọi quá trình phát triển.
a. Hoàn thiện cơ chế thị trường.
Chúng
ta đang dùng một định ngữ thị trường xã hội chủ nghĩa, thực tế là đang làm méo
mó không bình thường của cơ chế thị trường. Phải tập trung đội ngũ trí thức
dùng công nghệ tin học để thống kê, mô tả cho hết mọi mối quan hệ của thị trường,
có thể dự báo cả những khả năng biến động trong tương lai mà quy định cho minh
bạch, đầy đủ những thể chế, luật lệ để định hướng, để quản lý và phục vụ. Phải
giải quyết sòng phẳng quyền sở hữu của con người và người dân, kể cả sở hữu đất
đai. Quyền sở hữu là cơ sở pháp lý đầu tiên phải được quan niệm như nguyên tắc
cơ sở của cơ chế thị trường. Để cho có một cơ chế thị trường Việt Nam vận hành
hiệu quả phải gấp rút đặt ra vấn đề cấu trúc lại toàn bộ nền kinh tế, chứ không
chỉ là tái cấu trúc vài ba lĩnh vực có trục trặc. Với 3 hệ thống vừa nêu để tái
cấu trúc chỉ nên quan niệm là chấn chỉnh. Có chấn hưng lên và có chỉnh đốn lại.
Nên nhớ rằng người dân phải được sống, hoạt động trong cơ chế thị trường với tư
cách chủ nhân ông của đất nước, của chế độ. Chứ không phải là công cụ bị động của
chế độ rồi ban phát cho họ những gì chính quyền nghĩ đến được. Nghĩ chưa ra hoặc
thấy khó khăn, phức tạp thì cắt xén. Nước Mỹ đang phải suy nghĩ lại về một hệ
thống ngân hàng của thị trường mà không tính đến giá trị sống của 99% người
dân.Hàng đầu trong lĩnh vực này, cũng có thể gọi là tiên đề, đó là sự công nhận
quyền sở hữu tư nhân trọn vẹn,trong đó có đất đai.Chính Mác cuối đời đã sám hối,
khi ông khẳng định”những người sản xuất
chỉ có tự do khi họ có quyền sở hữu: đât đai, nhà xưởng,tàu thuyền,ngân hàng, tín dụng,,,)(Marx sa vie et son oeuvre-Eleinstein.nxb Fayard)
b. Thúc đẩy hình thành xã hội dân sự.
Xã hội
dân sự là nguyên lý của quan niệm về Nhà nước của Mác. Mác nói: “Nhà nước có cơ sở tự nhiên là gia đình, cơ
sở nhân tạo là xã hội dân sự” (chúng ta dịch là xã hội công dân).Chính Hồ
Chí Minh tuy không nói xã hội dân sự , nhưng cũng từng đề cập “bao nhiêu quyền hành và lực lượng đều ở nơi
dân”, “công việc kháng chiến. kiến quốc là trách nhiệm của Dân.” Phải để
cho dân dùng được quyền dân chủ, hưởng được quyền dân chủ, dám nói, dám làm”
(Nhưng người ta có quyền ngờ rằng ông nói được, nhưng không làm được, hoặc đã
lam ngược lai!). Nhân loại ngày nay dân quyền phát triển đến đâu, con người Việt
cũng được hưởng các quyền ấy. Chỉ có tâm thức vua chúa phong kiến lạc hậu, tâm
thức độc quyền, tập đoàn trị thì mới sợ dân chủ, tìm cách hạn chế kỳ được sự
phát triển tự nhiên của xã hội loài người hiện đaị là xã hội dân sự. Chính đảng
cách mạng, yêu nước, nhà nước của Dân, do Dân và vì Dân phải làm bà đỡ để cho
xã hội công dân ra đời. Mô hình xô viết tự cho mình cả cái quyền bà đỡ nhưng lại
làm luôn bà đẻ. Vì thế một xã hội dân sự không hình thành, nếu có hình thành
đôi chút thì cũng dị dạng quái thai. Xã hội sẽ không bình thường mà người dân,
công dân mất hẳn tính cách tự cường, tự chủ, tự lập. Mọi cái đều phải nhờ ơn,
trông ngóng, cầu xin như trong chế độ phong kiến đã lỗi thời. Là người yêu nước,
thức thời, tự xưng cách mạng phải đi tiên phong để cho một hình thái xã hội mới,
một cộng đồng kiểu mới ra đời. Chính Các Mác và Ăng Ghen trong Tuyên ngôn các đảng cộng đồng chủ nghĩa (mà
dịch là cộng sản) đã khẳng định:
“Thay cho cộng đồng xã hội kiểu cũ là một cộng
đồng xã hội kiểu mới mà trong đó phát
triển tự do của mỗi Người là tiền
đề để phát triển tự do của toàn xã hội”. Hãy nhanh chóng làm công việc ích nước,
lợi dân này để cho hai chữ Tự do của tiêu chí nhà nước có nội dung cụ thể.(Cũng
cần nói cho ra nhẽ là Mác nêu ra đúng cái triết lý ấy, nhưng sai lầm khi thiết kế mô hình để thực hiện.)
c. Giải cấu trúc mô hình xã hội và nhà nước
kiểu xô viết, xây dựng và phát triển nhà nước pháp quyền của Dân, do Dân và vì
Dân của Việt
Chưa
bao giờ dân tộc Việt có tự do rộng rãi như hôm nay. Nó đã được cởi trói bởi cái
vòng kim cô của chiến tranh lạnh và ý thức hệ. Nó đang được mua bán vũ khí để tự
vệ. Nó đang buôn bán với thiên hạ để kinh doanh tiêu dùng. Nó không bị lệ thuộc,
ràng buộc đến nỗi ở Mát, ở Bắc Kinh sổ mũi thì Nó cũng phải ho. Sự ràng buộc ấy
trong chiến tranh khiến Nó phải từ bỏ Hiến pháp 46 để rồi sửa đổi cho trúng với
mô hình kiểu xô viết, một đảng một nhà nước toàn trị, không có xã hội dân sự,
không có cơ chế thị trường. Từ 1986 đã trở lại với hồn dân tộc, lấy Dân làm gốc
của nước, đã có một số điều chỉnh.
Nay phải tính đến vòng chỉnh đốn thứ 2, rộng hơn, hợp lý hơn, hòa hợp với
nhịp đi của nhân loại hơn. Hãy trở lại với tinh thần nhân văn, dân tộc và tiến
bộ của Hiến pháp 46, có tham khảo thêm những “thực tế văn minh của những dân tộc
hiện đại” (Mác).Kể cả việc nghiên cứu mấy bản hiến Pháp của Việt Nam Cọng Hòa.
Phải đặt
đúng vị trí quyền tối thượng của nhân dân trong Hiến pháp mới và mọi luật lệ được
tu chỉnh. Xác định rõ mọi quyền công dân hiện đại, tôn trọng và thực lòng thi
hành nó.
Phải
phân biệt rành mạch 3 hệ thống quyền lực nhà nước, lập pháp, hành pháp, tư
pháp; quy định rõ cơ chế quyền lực giám sát của dân bằng mọi hình thức văn minh
và hiện đại.
Phải
xây dựng, tu chỉnh, hoàn thiện hệ thống luật pháp theo giá trị tư duy “ngày nay tư pháp là việc ở đời và
làm người.” Pháp luật ta thiên về thuậtiện, dễ dàng cho bộ máy, nó trái với
“pháp quyền nhân nghĩa” Hồ Chí Minh (chữ của Vũ Đình Hòe), nó cũng không theo
tư tưởng pháp quyền của Mác “Pháp luật vì pháp luật (vì kẻ cầm quyền) là vô
nghĩa. Pháp luật phải vì con người”. Chả nhẽ chúng ta u tối đến mức không đọc
được và hiểu ra những giá trị minh triết ấy.
Phải
quyết tâm cao xây dựng một bộ máy chính quyền tinh, gọn, hợp lý, minh bạch,
trách nhiệm, thân dân, văn minh và đạo đức. Vì nói như Hồ Chí Minh là dân có
quyền phê bình, giám sát chinh phủ thậm chí “đuổi” khi thấy chính phủ làm hại
dân. Chứ không phải bị phê bình, chất vấn, đòi kiện thì vu cho họ thế này thế nọ
để hành hạ họ,bắn giết họ!.
Phải xây
dựng Đảng thành văn minh, đạo đức. Văn minh là biết quy luật, biết thời thế, kịp
thời điều chỉnh, gạt bỏ mọi nhân tố trì trệ, lạc hậu, xơ cứng, biết mở đường
khơi dậy mọi sáng tạo của dân. Tiếp nhận chân thành những giá trị minh triết của
tiền nhân, của những
giá trị nhân văn hiện dại. Học
hỏi và thực hành những phương thức của Đảng cầm quyền, tháo dỡ mô hình toàn trị,
độc quyền, thực hành nền dân chủ đích thực trong đảng theo minh triết mà Ăng
Ghen mách bảo: “Phải chấm dứt một tình
hình tế nhị, cớ sao các đảng viên thường, thay cho coi đám quan chức của mình
là đầy tớ để bảo ban, phê bình, lại tế nhị quay ra coi họ như một đám
quan liêu – không bao giờ - mắc sai lầm.” (Bài báo Những ngày Hội các Dân tộc ở Luân Đôn). Văn minh là phải hoạt động
theo luật lệ. Mọi thiết chế xã hội ở ta đều hoạt động theo Hiến định.và Luật định.
Phải xây dựng luật hoạt động đảng,đưa hoạt động của đảng cọng sản Việt nam vào
khuôn khổ của Luât pháp. Không nên để tiếp diển tình trạng hoạt động ngoài luật
pháp. Như Tuyên ngôn các đảngj pháp cộng đồng chủ nghĩa là phải biết đoàn kết, hợp tác với các đảng dân
tộc, dân chủ, chứ không phải thủ tiêu họ (!). Đạo đức trước hết là tôn kính
dân, coi dân là người chủ của đất nước. Nhà nước, sau khi bộ máy được công cử
(dù là hình thức và do mình tạo nặn) thì đó là người đại diện quyền lực hợp
pháp cao nhất của Dân tộc, Đảng phải biết khiêm tốn đứng ở dưới. (Ngày xưa đã
có đạo lý dù là vua cũng phải xếp sau Dân, sau nhà nước – xã tắc). Đảng phải biết
tôn trọng kể cả những đảng viên đã được dân bầu vào các nhánh quyền lực. Đó là
đạo đức tôn kính Dân. Giảm đến tối thiểu bộ máy cồng kềnh, quan liêu của Đảng,
đem kinh phí đầu tư cho y tế, cho giáo dục v...v.Phải chấn chỉnh bộ máy Chính quyền lầm sao cho
tinh giản,chất lượng ,hiệu quả xóa bỏ tinh trạng quá nữa đội ngũ công chức hiện
nay đang ngồi chơi xơi nước ( theo điều tra cuẩ ngành Nội vụ .)Hồ chí Minh thường
dạy đảng phải tôn kính Dân.Nhưng vụ Dồng Tâm đã nói điều ngược lại,Đảng đang
chà đạp Dân dưới cái “talon de fer” (tên một tác phẩm văn chương là Gót Sắt)
Ba lĩnh vực ấy
chính là cỗ máy có 3 động cơ mạnh và hiện đại để đưa dân tộc phát triển tự do hạnh
phúc, đạt được những mục tiêu chiến lược mà Dân
tộc đang mong mỏi.
Không thể không tự
diễn biến lần nữa!
Kính chào và chúc
bình an.
TB.(Cách trò
chuyện trong dân gian có lối,nói cho đã tới khi dừng thì À quên còn điều này
nũa.TB tức tái bút của tôi cũng có ý như vậy.Tôi xin nói thêm mấy điều.Trong
thư từ gởi cho nhau đôi khi cái TB, mới là cái quan trong,chứ không phải,như tuồng
một điều gì nhỏ nhoi thôi chợt nhớ,mà nói.
1./Người xưa nói, thanh niên là rường cột của nước nhà.Tôi mong lá thư này
sẽ tới được tay các bạn trẻ là đại biểu ĐH.Phương thức sinh hoạt của các đảng cọng
sản từ Nga đến Tàu,Việt, Cu,Lào... chủ yếu là mài mòn tư cách cá nhân,họ đái
vào tư tưởng của ông Mác khi ông này nói trong Tuyên ngôn Cọng sản,”Phát triển
tự do cá nhân là tiền đề của phát riển tự do toàn xã hội.”Các tín đồ tôn giáo,
người ta tôn trọng Kinh của họ,gọi là bảo vật.Người cọng sản đặc biệt là những
kẻ cầm quyền,tôi không gọi là lãnh đạo vì họ không hiểu từ này và dã đánh tráo
khái niệm một cách thô bỉ.Các bạn trẻ muốn giữ nhân cách của mình hãy giữ lấy
tư duy độc lập.Cách nay ngoát 200 năm. F.Angel đã phát hiện ra một nghịch lý cọng
sản .Ông phải kêu lên:”Hãy chấm dứt một điều tế nhị,cớ sao các đảng viên thường,thay
cho coi đám quan chức của minh là đầy tớ
(serviteur),để bảo ban và phê bình, lại quay ra cọi họ như là một đám quan
liêu không bao giờ mắc sai lầm.”(Chính vì
thế mà Ang ghen cuối đời đã sám hối
về những lỗi lầm của mình.!)Một-đám-quan-liêu-không-bao-giờ-mắc
sai-lầm,là định nghĩa về bản chất của những người tự xưng là lãnh đạo,một định
nghìa thật thà nhất, đúng đến bản chất và hiện tượng của cái phạm trù lãnh đao
cọng sản.Ang ghen đã không gọi là lãnh đạo mà dùng chữ quan chức .Vì ông cho rằng
những người này được cử ra, được trả lương (lương ấy do đảng phí và nay là tiền
thuế của dân),để làm việc cho toàn đảng nghĩa là cho mọi đảng viên thường.Ở tất
cả các xứ do đảng cọng sản cầm quyền,trước đây là Liên xô, nay là Tàu là Việt...đảng
viên bình thường không là cái đinh gỉ gì đối với lãnh đao!Ngót 200 năm nay cái
nghịch lý ấy vẫn tồn tại.
Hãy bước vào ĐH với tư cách một người làm chủ,nhất quyết không phải là một
công cụ, một kẻ sai vặt.Hãy đem hiểu biết của mình,tư duy độc lập của mình bàn
cho ra nhẽ,kể cả khi cần thiết cũng bàn với nhau lập lại những nguyên tắc dân
chủ đúng đắn nhất để làm việc.
Tôi, cũng trên tinh thần ấy, khi thấy những gợi ý của anh Trọng cho ĐH của
Hà nội,cần, nhưng không đủ.Nên theo gợi ý của Ang ghen mà có đôi lời bảo
ban,góp ý.
Anh Trọng đánh giá cấp tỉnh thành rất thấp,dạy dỗ người ta phải thế này thế
nọ,nào là không thơm cũng thể hoa nhài..,nào Hà nội ngàn năm văn hiến ,nào
thành phố hòa bình.v...v, mà không chỉ ra được bất kỳ một vấn đề cụ thể nào của
Hà nội hiện nay. Chí ít cũng phải biết
sam hối từ hai việc sai và xấu là vết chém ngang mặt Hà nội.Đường sắt Hà đông
Cát linh vãn sờ sờ ra đấy và vụ án Đồng Tâm về thực chất không phải là vụ án xử
Dân, mà chính là bản án đối với chế
độ!Hồ chí Minh cũng biết nói rằng một đảng không biết nhận ra sai lầm khuyết điểm
là một đảng hèn và kém.
Không còn cơ hội nào nữa đâu.ĐH này không làm được việc thực tâm sám hối những
việc lỗi lầm mình đã gây ra cho Dân Nước:Độc lập bị uy hiếp, Thống nhất thiếu nội
hàm là tự do, hạnh phúc cúa dân.Nền kinh tế tham nhũng,làm sa dọa nhân cách của
con người và của Dân tộc,phả hại môi trường,phân hóa giàu nghèo,đầu tư cao mà
hiệu quả tháp...Một chính quyền có nhiều hành vi bất lương và bất minh,hà hiếp
dân,không biết tôn trọng Hiến pháp và luật pháp,một nửa nhân viên ăn bám là
chính.Một nền văn hóa giáo dục tụt hậu và suy đồi, không tạo ra được môi trừờng
của tình thương và đạo đức, của sự tử tế...Chúng ta không làm được vai trò bà Đở
cho một xã hội mới Tự Do và Hạnh Phúc.Trái lại đã tùy tiện làm bà Đẻ, sinh ra
quá nhiều quái thai đáng xấu hổ.
2.- Tôi cũng trên cơ sở những hiểu
biết từ học hỏi trí tuệ của giới trí thức trong nước và nước ngoài,mà mạo muội
nêu ra với các anh chị về Ba động năng lịch sử mới của đất nước ta.Hãy làm cho
ba động năng ấy có đủ năng lượng từ những công việc cụ thể, để làm cho cổ xe của
Dân tộc chứa đầy hoa thơm , trái ngọt trên con đường đi tìm Đôc lập, Tư Do và Hạnh
Phúc.Tôi rất thích câu nói này của Mác
thời trẻ ,(Mác trung niên có những sai lầm,Mác già có nhũng sám hối.) Đó là “Báo chí tự do là lời sám hối
của nhân dân trước bản thân mình,mà lơì sám hốí thực tâm thì có cơ cứu rỗi ”.Tôi
nhớ Cố Giáo sư Nguyễn mạnh Tường cũng đã nêu một ý tương tự,khi ông đàm đạo ,vao
năm 1958,với những đồng nghiệp (luật sư) ở Mat xcơ va :”Liệu đáng Cọng sản với
chủ nghĩa anh hùng của mình có dám đặt Dân tộc lên bàn thờ Tổ quốc của mình hay
không? Câu hỏi này nên đặt ra hôm nay cho Các đại biểu ĐH XIII.ĐH XIII nên
thành tâm sám hối và hãy tự diển biến mình trở thành đứa con hiếu thảo đối với
Dân với Nước!Mong lắm thay!
3.-Hãy xóa bỏ một phong cách xấu,”Hà nội không vội được đâu”.Tôi không cổ
vũ cho cái hấp tấp cẩu thả, nhưng nhanh với chứ, vội vàng lên với chứ lại rất cần.Hơn
100 năm trước, chính người Hà nội là Đông Kinh Nghĩa Thục từng nêu ra trong “Văn
Minh Tân Học Sách”khẩu hiệu “Chỉ phải tiến nhanh lên mà thôi”,Mà chỉ cách trung
tâm Hà nội một quăng dao là tới làng Sóc,
nơi vẫn còn ngôi đền thờ Sóc Thiên vương, ở đó vẫn còn đôi câu đối của Cao Bá
Quát dâng cúng :
Phá tặc đãn hiềm tam tuế vãn,
Đằng vân do hận cửu thiên đê.
Dịch nghĩa :
Đánh giặc vẫn hiềm ba tuổi
là muộn,
Xông trời còn hận chín tầng
chửa cao.
Ngài để lại bài học cho muôn đời:Vô tư sau khi dã giúp dân cứu nước.Đặc biệt
là tuổi trẻ phải lớn nhanh khi vận nước khó khăn hay cơ hội đến!
Ở Văn Miếu Hà nội, nơi gian thờ đức Vua Lý Thánh Tông có dôi câu đối:
Dục anh tài nhi sử năng,
Quốc tử giám cao huyền mô khải.
Dưỡng minh triết dĩ tiếp
trị bình,Thăng long kinh trường tụ tinh hoa.
Dịch: Nuôi dạy anh tài để dùng tài
năng, Quốc tử giám treo cao mẫu mực,
Bồi dưỡng minh triết để nối
trị bình,Thăng long kinh quy tụ tinh hoa.
Người ta có quyền yêu cầu Hà nội phải làm một Đại hội đúng nghĩa xứng tầm.Nhưng
liêụ có nên cơm cháo gì không,khi tiêu một đống tiền của Dân của Nước./.
Nguyễn Khắc Mai