Đơn trình bày cung cấp chứng cứ ngoại phạm về thời gian và địa điểm của Hồ Duy Hải

 Trần Hồng Phong

Năm luật sư, gia đình Hồ Duy Hải, hai công dân và hai nhà báo cùng ký đơn.

Ls. Trần Hồng Phong: Với tư cách là người soạn lá đơn này, tôi xin chia sẻ vài thông tin liên quan:

– Đơn đã được gửi lần đầu ngày 20/5/2021. Đây là một lá đơn có sức nặng và tầm quan trọng đặc biệt, khả năng rất cao sẽ giúp minh oan cho Hồ Duy Hải. Sự dũng cảm, yêu công lý của các nhân chứng đã gửi đơn trình bày và cung cấp thông tin tạo nên giá trị chứng minh. Người có công đầu để có lá đơn này, tôi xin gửi lời tri ân đến “anh hàng xóm” Võ Văn Sân, đã bỏ cả năm trời âm thầm tìm hiểu, từng bước gặp và thuyết phục các nhân chứng lên tiếng. Cám ơn một You Tuber đã giới thiệu anh Sân cho tôi. Tôi chỉ là người chắp bút mà thôi.

– Lá Đơn này đã được làm và gửi đi khẩn cấp và bí mật chưa từng có. Hiện đã tới tay các cơ quan có thẩm quyền, lãnh đạo cấp cao; đã có đại biểu QH phản hồi … Theo thông tin tôi biết, các cơ quan thẩm quyền đang xem xét. Chúng ta hãy cùng chờ sau kỳ họp QH tháng 7 tới, khi VKSNDTC và TANDTC có lãnh đạo mới.

– Cám ơn Giảng viên Lưu Đức Quang, Giảng viên Đại học Kinh tế – Luật ĐHQG, đã cùng quan tâm.

– Trân trọng giới thiệu và công khai thêm 4 luật sư cùng đồng hành: Phạm Văn Thọ, Trần Đình Dũng, Phùng Thanh Sơn và Trần Bá Học (đều là thành viên Đoàn ls Tp.HCM). Xin nói rõ hơn, hiện đang còn rất nhiều luật sư trên cả nước đang và sẵn sàng tham gia hỗ trợ pháp lý miễn phí cho HDH. Chắc chắn đội ngũ luật sư bào chữa cho HDH sẽ được tiếp tục tăng cường.

– Cám ơn nhà báo Lê Đại Anh Kiệt, nguyên Phó Tổng thư ký Toà soạn báo Pháp luật HCM, nhà báo Nguyễn Đức.

Chúng ta hãy cùng hy vọng và đi trên con đường đúng pháp luật, để minh oan cho Hồ Duy Hải. Xin mọi người hãy đồng hành và chia sẻ cùng chúng tôi. Chân thành cám ơn.

(Ghi chú: Vì lý do bí mật đời tư và sự an toàn của các nhân chứng, chúng tôi xin mã hoá thành tên là XXX)

***

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

TP.HCM, ngày 20 tháng 5 năm 2021

ĐƠN TRÌNH BÀY, CUNG CẤP CHỨNG CỨ NGOẠI PHẠM

VỀ THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM CỦA HỒ DUY HẢI & KIẾN NGHỊ KHẨN CẤP

(7 nhân chứng vừa có đơn cam kết, xác nhận Hồ Duy Hải có mặt tại đám tang ông Hồ Chi (Tư Lan) từ 20h-21h ngày 13/1/2008 – ngay tại thời điểm CQĐT xác định Hải vào bưu cục Cầu Voi và sát hại 2 nữ nhân viên)

Kính gửi: VIỆN TRƯỞNG VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO

Đồng k/g: TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG

CHỦ TỊCH NƯỚC NGUYỄN XUÂN PHÚC

CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ

THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ PHẠM MINH CHÍNH

UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI

CHỦ NHIỆM ỦY BAN TƯ PHÁP QUỐC HỘI

CÁC ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI

Chúng tôi, những người cùng ký tên bên dưới, là những luật sư được gia đình mời hỗ trợ pháp lý, kêu oan cho bị án Hồ Duy Hải – trong vụ án hai nữ nhân viên bị sát hại tại bưu cục Cầu Voi (huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An) tối ngày 13/1/2008, những người yêu công lý và quan tâm đến vụ án bưu cục Cầu Voi.

Vụ án này đã được Hội đồng thẩm phán TANDTC xét xử giám đốc thẩm (theo QĐ kháng nghị số 15/QĐ-VKSNDTC-V7 ngày 22/11/2019 của VKSNDTC) và có Quyết định giám đốc thẩm số: 05/2020/HS-GĐT ngày 8/5/2020 của HĐTP TANDTC.

Sau phiên tòa giám đốc thẩm, trên cơ sở tiếp nhận được nhiều tài liệu chứng cứ mới, từ tháng 10/2020 tôi và gia đình Hồ Duy Hải đã có Đơn kêu oan, tố giác làm sai lệch hồ sơ vụ án và kiến nghị kháng nghị tái thẩm gửi đến các cơ quan có thẩm quyền. (xem đính kèm)

Trên cơ sở vừa tiếp nhận được những tài liệu, chứng cứ có nội dung đặc biệt quan trọng và mới, thể hiện việc tối ngày 13/1/2008, bị án Hồ Duy Hải không hề vào bưu cục Cầu Voi mà đi dự đám tang ông Hồ Chi (tên gọi khác là Tư Lan), một người hàng xóm cách nhà Hải 500m. Thời điểm Hải có mặt tại đám tang là từ lúc 19h50 đến 21h – trùng với thời điểm mà từ trước đến nay Hồ Duy Hải bị CQĐT công an tỉnh Long An quy kết đã vào Bưu cục Cầu Voi (khoảng 19h30) và sau đó sát hại hai nữ nạn nhân Nguyễn Thị Ánh Hồng và Nguyễn Thu Vân lúc khoảng 20h30’.

Những chứng cứ mới này cũng hoàn toàn phù hợp với 2 bản lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải (ngày 20/3/2008) có trong hồ sơ điều tra, nhưng đã bị CQĐT công an tỉnh Long An rút khỏi hồ sơ vụ án một cách khuất tất, trái luật.

Đó là các đơn trình bày, xác nhận và cam kết của các nhân chứng có tên sau đây:

1. Bà Nguyễn Thị Tư, sinh 1952 (còn gọi là Tư Lan), vợ ông Hồ Chi. Địa chỉ: Ấp 1, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Lời trình bày ngày 16/5/2021 (clip).

2. Ông Võ XXX, sinh: 1957. Địa chỉ: Ấp 1, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Đơn trình bày ngày 23/4/2021.

3. Ông Huỳnh XXX, sinh 1968. Địa chỉ: Ấp 1, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Đơn trình bày xác nhận và cung cấp thông tin ngày 23/4/2021.

4. Ông Nguyễn XXX, sinh 1979. Địa chỉ: Ấp 1, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Bản tường trình sự việc và cung cấp thông tin ngày 10/5/2021.

5. Ông Nguyễn XXX, sinh 1983. Địa chỉ: Ấp 1, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Bản tường trình về việc gặp Hồ Duy Hải trong đám tang ông Tư Lan đêm 13/1/2008 (ngày 11/5/2021).

6. Ông Lê XXX, sinh 1957. Địa chỉ: Ấp 1, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Đơn trình bày về việc gặp Hồ Duy Hải trong đám tang ông Tư Lan đêm 13/1/2008 (ngày 22/5/2021).

7. Bà Nguyễn XXX, sinh 1967. Địa chỉ: Ấp 1, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Tờ tường trình ngày 16/ 5/2021.

Các nhân chứng trên đã tự nguyện cung cấp thông tin và đơn xác nhận cho tôi (luật sư Trần Hồng Phong), khẳng định lời trình bày là đúng sự thật và cam kết hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về lời trình bày của mình.

Hiện bản chính các bản khai luật sư Trần Hồng Phong đang giữ, cùng các đoạn ghi hình (clip) về cuộc tiếp xúc, trao đổi với các nhân chứng. Trong quá trình tiếp xúc, các nhân chứng đều cho biết sẵn sàng trình bày đúng sự thật khi được cơ quan chức năng mời làm việc. Tôi sẵn sàng giao nộp bản chính những tài liệu này cho CQĐT/Vụ 7 VKSNDTC khi được yêu cầu. (Không loại trừ khả năng sẽ tiếp tục có thêm các nhân chứng khác nữa).

Sau khi xem xét nội dung và cẩn trọng đánh giá, chúng tôi cho rằng 100% những thông tin do các nhân chứng nêu trên cung cấp là sự thật. Đó là tối ngày 13/1/2008, từ lúc khoảng 19h50 đến 21h, Hồ Duy Hải có mặt tại đám tang ông Tư Lan, phụ giúp việc bưng bê, rót nước. Nhiều người nhìn thấy và nói chuyện với Hải.

Việc Hồ Duy Hải có mặt tại đám tang ông Tư Lan, không hề vào Bưu cục Cầu Voi tối 13/1/2008 cũng hoàn toàn phù hợp với những tình tiết ngoại phạm của Hồ Duy Hải và hàng loạt điểm mâu thuẫn khác trong hồ sơ vụ án mà chúng tôi đã phân tích và nêu ra trong các đơn kêu oan cho Hồ Duy Hải đã gửi trong suốt hơn 10 năm qua.

Đặc biệt, còn phù hợp với nội dung nêu trong 2 bản lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải 1 ngày trước khi bị bắt. Đó là Bản tường trình do Hải tự viết tay và Biên bản ghi lời khai của Hồ Duy Hải ngày 20/3/2008. Đây là tài liệu được VKSNDTC xác định là “lời khai ban đầu của Hồ Duy Hải”, là tài liệu có trong hồ sơ điều tra, nhưng đã bị CQĐT công an tỉnh Long An rút khỏi hồ sơ vụ án. Vấn đề này được nêu rõ trong QĐ kháng nghị giám đốc thẩm số 15/QĐ-VKSNDTC-V7 ngày 22/11/2019 của VKSNDTC (Trang 9) và Quyết định giám đốc thẩm số: 05/2020/HS-GĐT ngày 8/5/2020 của HĐTP TANDTC (Trang 19, 20).

Nếu những chứng cứ mới này được kiểm tra, điều tra lại và làm rõ, thì đủ cơ sở để khẳng định Hồ Duy Hải đã bị kết án tử hình oan. Toàn bộ những chứng cứ và lý lẽ kết tội của CQĐT công an tỉnh Long An sẽ hoàn toàn bị “sụp đổ”, và đồng thời làm rõ được hành vi cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án của những người có liên quan.

Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 399 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 về việc công dân có quyền phát hiện tình tiết mới của vụ án, thông báo cho cơ quan có thẩm quyền, nay chúng tôi có đơn này, trình bày và giao nộp các chứng cứ, tài liệu nêu trên đến Quý cơ quan và Quý lãnh đạo; với mong mỏi vụ án được giải quyết khách quan, đúng pháp luật; Hồ Duy Hải sẽ được minh oan.

Cụ thể như sau:

Phần 1: Việc Cơ quan điều tra công an tỉnh Long An rút khỏi hồ sơ vụ án lời khai đầu tiên không nhận tội của Hồ Duy Hải

I. Tóm tắt vụ án & kết luận của CQĐT, VKSND tỉnh Long An về hành vi phạm tội giết người của Hồ Duy Hải:

Đêm 13/1/2008, tại Bưu cục Cầu Voi (huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An) xảy ra một vụ giết người. Nạn nhân là hai nữ nhân viên Nguyễn Thị Ánh Hồng (22 tuổi) và Nguyễn Thị Thu Vân (21 tuổi).

Khám nghiệm hiện trường sáng 14/1/2008, CQĐT thu giữ được một số dấu vân tay dính máu của hung thủ – ghi nhận trong Biên bản khám nghiệm hiện trường.

Ngày 21/3/2008, Hồ Duy Hải bị bắt và khởi tố về hành vi giết người, cướp tài sản.

Kết luận điều tra số 68/KLĐT.PC14 ngày 29/08/2008 và Cáo Trạng số 97/QĐ.KSĐT ngày 01/10/2008 kết luận: Hồ Duy Hải là hung thủ duy nhất đã thực hiện hành vi giết hai nữ nạn nhân. CQĐT xác định như sau:

Tối 13/1/2008, Hải đi xe máy đến bưu cục Cầu Voi lúc “khoảng 19h30’”, vào bên trong ngồi nói chuyện với nạn nhân Hồng. Lúc khoảng 20h30’, Hải đưa tiền cho nạn nhân Vân ra ngoài mua trái cây và giết nạn nhân Hồng. Khi nạn nhân Vân mua trái cây về bị Hải giết tiếp. Hải đã dùng một con dao inox tại bưu cục cắt cổ hai nạn nhân.

Việc kết tội giết người đối với HDH của CQĐT công an tỉnh Long An duy nhất dựa vào 2 cơ sở/chứng cứ sau:

1. Bản thân Hồ Duy Hải đã khai nhận hành vi phạm tội của mình.

2. Có nhân chứng Đinh Vũ Thường vào bưu cục gọi điện thoại lúc 19h39’ và nhìn thấy Hồ Duy Hải đang ngồi nói chuyện với nạn nhân Hồng, cùng một chiếc xe gắn máy đậu ngoài sân.

Ngày 28/11/2008, TAND tỉnh Long An xét xử sơ thẩm, ra bản án số 97/2008/HSST tuyên phạt tử hình Hồ Duy Hải về hai tội “giết người” và “cướp tài sản”.

Ngày 28/4/2009, Tòa phúc thẩm TANDTC tại TP.HCM xử phúc thẩm, có bản án số 281/2009/HSPT, tuyên y án sơ thẩm.

II. Kháng nghị của VKSNDTC và Quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TANDTC đều nói về “lời khai đầu tiên ngày 20/3/2008 của Hồ Duy Hải”:

Suốt 14 năm qua, gia đình Hồ Duy Hải và các luật sư liên tục gửi đơn kêu oan cho Hồ Duy Hải, đề nghị giám đốc thẩm đối với 2 bản án kết tội Hải. Vì cả tại 2 phiên toà sơ thẩm phúc thẩm Hải đều kêu oan, có quá nhiều tình tiết mâu mẫu, vô lý và hàng loạt dấu hiệu thể hiện có sự cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án của điều tra viên.

Ngày 22/11/2019, VKSNDTC có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 15/QĐ-VKSNDTC-V7. Trong Quyết định này, VKSNDTC đã chỉ ra nhiều chục dấu hiệu vi phạm, sai phạm trong quá trình điều tra và đề nghị huỷ cả hai bản án sơ thẩm phúc thẩm để điều tra lại.

Đặc biệt, tại Trang 9 nội dung như sau: “Lời khai đầu tiên ngày 20/3/2008 của bị cáo Hồ Duy Hải không nhận tội nhưng bản khai này và một số lời khai nhân chứng không được đưa vào hồ sơ vụ án, những tài liệu này có trong hồ sơ lưu trữ của Cơ quan điều tra”.

Qua kháng nghị của VKSNDTC, lần đầu tiên tôi và gia đình Hồ Duy Hải biết rằng Hồ Duy Hải đã có một bản khai “đầu tiên” vào ngày 20/3/2008 – một ngày trước khi Hải bị bắt và Hải đã không nhận tội.

Sau đó, tại phiên toà giám đốc thẩm ngày 6-8/5/2020, Hội đồng thẩm phán TANDTC đã ra Quyết định giám đốc thẩm số: 05/2020/HS-GĐT, bác bỏ toàn bộ nội dung kháng nghị của VKSNDTC.

Riêng đối với “lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải”, trong Quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TANDTC đã nhận định và kết luận như sau (nguyên văn tại Mục 16):

[16] Về lời khai ngày 20/3/2008 của Hồ Duy Hải:

Theo trình bày của Cơ quan điều tra tại phiên tòa giám đốc thẩm: tại lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải ngày 20/3/2008, Hải trình bày về việc sử dụng thời gian ngày 13/01/2008. Kết quả xác minh, Hải khai không đúng sự thật nên Cơ quan điều tra không đưa vào hồ sơ xét xử vụ án, nhưng được lưu trong hồ sơ nghiệp vụ của Cơ quan Công an.

Việc không lưu các lời khai này trong hồ sơ vụ án là thiếu sót của Cơ quan điều tra. Tại phiên tòa giám đốc thẩm, Cơ quan điều tra đã công bố những tài liệu này cho Hội đồng giám đốc thẩm. Qua xem xét những tài liệu nêu trên, tuy không được lưu trong hồ sơ vụ án theo quy định của pháp luật nhưng nội dung của những tài liệu này không làm ảnh hưởng đến bản chất vụ án nên không cần thiết điều tra lại.

Ý kiến của chúng tôi:

Qua nội dung nêu trong QĐ kháng nghị của VKSNDTC và và QĐ giám đốc thẩm của HĐTP TANDTC, đã cho thấy:

i) Việc Hồ Duy Hải có bản khai đầu tiên ngày 20/1/2008 KHÔNG NHẬN TỘI và TRÌNH BÀY VỀ SỬ DỤNG THỜI GIAN TỐI 13/1/2008 là có thật. Bản khai này đã bị CQĐT công an tỉnh Long An rút ra khỏi hồ sơ vụ án, nhưng vẫn còn lưu trong hồ sơ điều tra. Việc hiện nay vẫn còn lưu giữ tài liệu này là một thuận lợi đặc biệt, giúp có cơ hội để cấp có thẩm quyền có thể xác minh điều tra lại, làm sáng tỏ các tình tiết mà Hồ Duy Hải nêu trong bản khai – ngay trong thời điểm hiện nay.

ii) CQĐT công an tỉnh Long An đã xác minh lời khai đầu tiên của HDH, tuy nhiên kết quả xác minh như thế nào tới nay VKSNDTC và gia đình Hồ Duy Hải, luật sư bào chữa KHÔNG HỀ ĐƯỢC BIẾT, mà chỉ có Hội đồng thẩm phán TANDTC biết và kết luận rằng “Hải khai không đúng sự thật”.

Bất luận thế nào, thì nhất thiết cũng cần phải làm sáng tỏ và công khai việc Hồ Duy Hải đã khai gì về việc sử dụng thời gian tối 13/1/2008 trong bản “lời khai ban đầu” và kết quả xác minh của CQĐT về việc này là thế nào? liệu có thực sự chính xác và khách quan không? Nếu xác minh không khách quan, không đúng, dẫn đến hậu quả kết tội oan cho Hồ Duy Hải thì sao? Trong khi đây là một vụ án hình sự thông thường, việc xét xử là công khai thì tại sao phải giấu, phải rút khỏi hồ sơ vụ án?

III. Hồ Duy Hải đã khai đi dự đám tang ông Tư Lan từ 20h – 21h ngày 13/1/2008 trong lời khai đầu tiên ngày 20/3/2008:

Sau phiên toà giám đốc thẩm, chúng tôi đã tiếp nhận được 2 bản lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải (bị rút khỏi hồ sơ vụ án) nói trên. Đó là 2 tài liệu sau đây:

1. Bản tường trình viết tay của Hồ Duy Hải, ngày 20/3/2008 – BL VKS: 114, 115

2. Biên bản ghi lời khai của Hồ Duy Hải, do Điều tra viên Nguyễn Văn Minh thực hiện, lúc 16h30 ngày 20/3/2008. BL VKS 72, 73

Lời khai của Hồ Duy Hải tại 2 bản khai trên hoàn toàn giống nhau. Hải khai tối ngày 13/11/2008 từ 20h-21h Hải có mặt tại đám tang ông Tư Lan. Cụ thể như sau:

“Ngày Chủ nhật 13/1/2008. Đến chiều tối khoảng 18h00 do đặt cược thiếu tiền nên một mình tôi đi xe Honda WaveS màu đen biển số 62K8 3040 đến tiệm cầm đồ Thuận Hưng cầm DTDĐ Nokia N73 được 1.500.000 đồng. Tôi về nhà gặp Đang (con ông Thắng cũng xóm). Tôi và Đang đến quán cà phê ông Thượng (ngã ba Bình Ảnh đi vào 1km ấp 1 Nhị Thành). Tôi đưa Đang 1.500.000đ để Đang thanh toán tiền cá cược bóng đá đêm trước.

Thanh toán xong lúc này khoảng trên 19h00 một mình tôi đi về nhà để xe honda tại nhà. Tôi tiếp tục đi bộ đến nhà 2A (mẹ Luân) khoảng 400 mét tôi hút xong điếu thuốc mượn xe honda wave màu đen TQ biển số 62A 3976 của bà 2A chạy xuống đám ma nhà Tư Lang khoảng 600 mét.

Tôi đến đám ma khoảng 20h00 thì gặp Thời 22T (con 8 Phát), Hiếu 25T (con 3 Xanh), Tùng Trinh 22T (con 7 Tiếu) và anh Vinh 27T (con dì Ba Rưỡi), chú Hải 32T (con ông Tà Mười)… ngồi nhậu chung bàn với cậu 3 Thẹo (con bà Tư Nghiêm), cậu Tám Thọ 53T (con 5 Gà), anh Thiếu (con 3 Hậu), anh Út con…, anh Tám 32T con Tú Ú, cậu Em 37T (anh Thái), Tám Thốt Nốt…

Đến 21h00 một mình tôi về nhà 2A và xem bóng đá cùng với anh Hoàng, Điền (con 5 Phước) tại quán 2A cho đến 5h sáng hôm sau ngày 14/1/2008.

Tôi về nhà tôi đến khoảng 7h00 có anh Tân (con 5 LE) nói “có hai người phụ nữ bị giết ở bưu điện Cầu Voi” nên tôi mới biết Hồng Vân bị giết cho đến nay và tôi cũng không có đi đám tang của Hồng Vân”.

Ghi chú: Ngày 16/5/2021 vừa qua tôi (Ls. Phong) đã trực tiếp đến nhà bà Tư Lan – vợ ông Tư Lan, và được bà Tư Lan cho biết bà tên thật là Nguyễn Thị Tư, còn chồng bà (ông Tư Lan) tên thật là Hồ Chi. Bà Tư Lan khẳng định Hồ Duy Hải có đến dự đám tang chồng bà (xem phần sau).

Ý kiến của chúng tôi:

– Không chỉ trong 2 Bản khai đầu tiên nói trên, mà trong cả 2 phiên toà xét xử sơ thẩm và phúc thẩm – thể hiện trong BB phiên toà sơ thẩm ngày 28/11/2008 và BB phiên toà phúc thẩm ngày 28/4/2009 đều thể hiện: Hồ Duy Hải nhiều lần nói mình không giết người, mà chỉ “khai” và tối ngày 13/1/2008 không đến bưu cục Cầu Voi.

– Việc Hồ Duy Hải có thể nhớ và khai chi tiết và cụ thể như vậy, nếu xét trong ngữ cảnh thông thường là khó, vì lúc khai đã cách sự kiện 66 ngày. Tuy nhiên vì ngày hôm đó còn có 2 sự kiện đặc biệt gắn liền là việc hai cô gái bị giết tại bưu cục Cầu Voi ngay gần nhà và Hải đi cầm điện thoại, nên việc Hải nhớ hôm đó mình đi đám tang ông Tư Lan là hoàn toàn hợp lý, dễ hiểu.

***

Phần 2: Mới: Chứng cứ ngoại phạm về thời gian và địa điểm của Hồ Duy Hải

I. Lời trình bày (có cam kết) của các nhân chứng, nội dung có sự thống nhất, đều khẳng định tối ngày 13/1/2008 – từ khoảng 20h đến 21h – Hồ Duy Hải có mặt tại đám tang ông Hồ Chi (Tư Lan) – đúng như “lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải”:

Trong thời gian 1 tháng qua, tôi đã tiếp nhận được 6 bản khai và lời trình bày của 6 người dân cư trú tại Ấp 1 xã Nhị Thành, cùng xóm với bị án Hồ Duy Hải. Ấp 1 là 1 xóm nhỏ, với chỉ khoảng 20 hộ, sống gần nhau trong bán kính chưa tới 1km, hầu hết mọi người đều quen biết nhau.

6 nhân chứng có tên dưới đây đều khẳng định tối 13/1/2008, khoảng từ 19h50 đến 21h, họ đã gặp và nhìn thấy Hồ Duy Hải có mặt tại đám tang ông Tư Lan. Mọi người đều thấy Hải có hành động phụ giúp gia đình bà Tư Lan: rót trà mời khách tại đám tang. Các nhân chứng đều bày tỏ mong muốn sự thật được làm sáng tỏ, bảo đảm không để oan cho Hồ Duy Hải.

Cụ thể các nhân chứng đã trình bày và xác nhận như sau (trích từ đơn của các nhân chứng):

1. Lời trình bày và xác nhận của bà Nguyễn Thị Tư (Tư Lan), sinh 1952 – ngày 16/5/2021

“Chồng tôi mất tối ngày 12/1/2008, khi xe chở xác về nhà đã tối (khoảng 20h), xe bị tắt máy 2 lần. Gia đình tẩm liệm, nhập quan và báo tang ngày hôm sau 13/1/2008.

Tối 13/1/2008, cháu Hồ Duy Hải có đến phụ giúp đám tang chồng tôi, tại đám tang cháu Hải phụ bưng bê chén đĩa, rót nước trà mời khách. Tôi nhận ra cháu Hải vì cháu là người rất nổi bật, dáng cao, da trắng.

Qua sáng hôm sau (14/1/2008), khi đưa chồng tôi đi chôn, cháu Hải là người khiêng quan tài chồng tôi khi hạ huyệt.

Tôi biết rõ cháu Hải vì cháu là người trong xóm, thường mua bánh mì của tôi. Thường ngày cháu Hải gọi tôi là dì, tính hiền, rất lễ phép”.

2. Trình bày và xác nhận của ông Võ XXX (sinh 1957)

Đơn trình bày v/v xác nhận và cung cấp thông tin việc Hồ Duy Hải có mặt trong đám tang ông Hồ Chi (Tư Lan) đêm 13/1/2008 – ngày 23/4/2021.

“Tôi xác nhận từ 13/1 2008 chưa có cơ quan chức năng nào đến phỏng vấn hỏi tôi về việc Hồ Duy Hải có ở đám tang ông Hồ Chi (nêu trên) hay không. Nay có một số việc liên quan tôi muốn xác nhận và cung cấp cho cơ quan chức năng như sau:

Tối 13/1/2008 tôi đến viếng đám tang ông Hồ Chi vào lúc 18 giờ. Đến gần 20 giờ thì thấy cháu Hải (con cô Loan) đến phụ đám tang ông Hồ Chi (Tư Lan).

Hải phụ bưng dọn trà, nước, bánh … đãi khách. Hơn 20 giờ tôi về (Khoảng 20h15 phút) tôi về (lúc đó cháu Hải đang phụ đám). Sau đó tôi không biết cháu Hải đi đâu và làm gì.

Tôi cam đoan sự việc trình bày trên là đúng sự thật. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung trên”.

3. Trình bày và xác nhận của ông Huỳnh XXX (sinh 1968)

Đơn trình bày xác nhận và cung cấp thông tin – ngày 23/4 2021

“Vào tối ngày 13/1 2008 khi tôi đóng cửa tiệm tạp hóa xong thì đi vào đám ma anh Tư Lan (Hồ Chi) ở xóm chùa.

Đến đám tang lúc đó khoảng 19h30, tôi thăm hỏi và ngồi nói chuyện một lúc khoảng 30 phút sau thì thấy có cháu Hồ Duy Hải con của chị Loan có đến phụ bưng dọn trà nước ở đám tang anh Tư Lan (Hồ Chi). và cháu Hải có đến bàn của tôi ngồi cháu Hải có nói là chào cậu Bảy đến dự đám tang hả. Và tôi cũng có chào cháu Hải. Trong đám tang lúc đó có rất đông người đến dự. Tôi thì vẫn thấy cháu Hải bưng trà nước vô tiếp cho mấy bạn khác cùng với đám.

Đến khoảng hơn 21h thì Hải có đến hỏi đi về. Còn tôi thì còn ở lại trò chuyện cùng với mấy anh em trong xóm đến hơn 22h thì tôi mới đi về.

Lời trình bày của tôi là sự thật, tôi xác nhận và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Trong suốt thời gian qua, tôi không thấy ai là người đại diện đến hỏi và xác nhận ở tôi”.

4. Trình bày và xác nhận của ông Nguyễn XXX (sinh 1979)

Bản tường trình sự việc và cung cấp thông tin – ngày 10/5/2021

“Khoảng 19h00 đêm 13/1/2008 tôi từ nhà vợ ở thị trấn Thủ Thừa vào đám tang ông Tư Lan (ông Hồ Chi), tôi vào viếng tang và ngồi vào bàn cùng mấy người trong xóm, ngồi uống trà và cùng nhâm nhi với mấy người bạn cùng xóm (như: Bé Tư (tên Hiển), Cu Anh, cậu Hải em, Tín, cậu Thu, Măng, Hà Tuyền chung bàn cạnh bàn cạnh bàn Thi Ân.

Trong đám tang tôi còn thấy người: Bảy Tèo (Bảy Thanh), Ba Thẹo, cậu 2 Hùng, tôi ngồi khoảng gần 20h00 thì thấy Hải vào dự đám tang có gật đầu chào tôi và mấy anh em ngồi chung.

Tôi thấy Hải vào có phụ đám bưng bê trà nước và đồ ăn trong đám. Khoảng 20H30 tôi chuẩn bị về có Hải lại ngồi chung bàn có nói chuyện nhau vài câu, tôi đứng dậy chào bàn đi về và có vỗ vai Hải nói (có chơi thì đừng khuya quá để về nghỉ ngơi). Tôi tranh thủ về phụ vợ chăm lo sữa uống, ru con, tã ướt vì con tôi còn nhỏ và nghỉ ngơi sáng mai để đi làm (chạy xe ôm).

Từ đêm dự đám tang ông Tư Lan đến ngày hôm nay tôi xác thực rằng không có cơ quan nào đến hỏi tôi có gặp Hải đêm 13/1/2008 trong đám tang đó hay không.

Những lời trình bày trên hoàn toàn đúng sự thật. Tôi cam đoan và chịu trách nhiệm trước pháp luật”.

5. Xác nhận và trình bày của ông Huỳnh XXX (sinh 1983)

Bản tường trình v/v gặp Hồ Huy Hải trong đám tang ông Tư Lan đêm 13/1/2008 – ngày 11/5/2021

“Tôi đến phụ đám tang ông Tư Lan vào lúc hơn 06h30 tối. Trên đường đi tôi gặp Hải khúc gần chùa. Tôi có nói chút (nữa) lại phụ đám, khách đông lắm. Hải nói đi trước đi, tắm xong tao lại. Khoảng hơn một tiếng đồng hồ sau tôi thấy Hải đến (khoảng 7h50). Chúng tôi phụ việc trong đám như: dọn bàn, chén đũa, nước đá …

Khoảng 9h tối Hải đi về (tôi không biết Hải đi đâu) tôi tiếp tục phụ dọn dẹp đến gần 5h sáng mới về nhà. Trong đám tang tôi thấy rất nhiều người đi dự như: anh Thanh (7 Tèo), anh Tín, Cu Anh, anh Măng, Hà Tuyên, chú Hải EM, cậu Thu, anh Ba Thẹo …

Tôi nhớ khoảng ngày 22 hoặc 23-3-2008, anh Nguyễn Thanh Hải (công an xã Nhị Thành) có đến gặp tôi nói lên xã Nhị Thành có chút việc. Khi đến tôi được lấy lời khai bởi một anh không mặc đồ công an. Anh hỏi tôi và ghi biên bản: là có thấy Hải có đi dự đám tang ông Tư Lan hay không và tôi đã trình bày là tôi có gặp Hải ở đó. Và tôi có ký biên bản và ra về. Và từ đó đến nay không có cơ quan chức năng nào hỏi tôi nữa.

Đây là trình bày của tôi đúng sự thật xin gửi tới quý cơ quan giúp vụ án mau sáng tỏ. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm với trình bày trên trước pháp luật”.

6. Đơn trình bày của ông Lê XXX, sinh 1953

Đơn trình bày về việc xác nhận và cung cấp thông tin Hồ Duy Hải có mặt trong đám tang ông Hồ Chi đêm 13/1/2008 (ngày 22/5/202)

“Tôi xác nhận từ ngày 13/1/2008 chưa có cơ quan chức năng nào phỏng vấn, hỏi tôi về việc Hồ Duy Hải có mặt ở đám tang ông Hồ Chi hay không.

Nay có một sự việc tôi muốn xác nhận và cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng như sau: Tối 13 tháng giêng năm 2008 tôi đến viếng đám tang ông Hồ Chi vào lúc 19h đến gần 20h thì thấy Hồ Duy Hải con chị Loan đến phụ đám tang ông Hồ Chi. Đến khoảng 21h tôi về còn Hồ Duy Hải về khi nào thì tôi không biết.

Trên đây là sự việc tôi đã thấy và xác nhận là đúng sự thật. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật nội dung trên”.

7. Trình bày và xác nhận của bà Nguyễn XXX (sinh 1967)

Tờ tường trình – ngày 16/5/2021.

“Sáng ngày 14/1 2008 tôi đi đám ma ông Hồ Chi (Tư Lan), tôi hỏi Hồ Duy Hải tối con đi đám ma đã cúng tiền điếu cho mẹ con chưa, nếu chưa Út (tôi) cúng dùm. Hồ Duy Hải nói tối này con cũng cúng dùm mẹ rồi, Út khỏi cúng nữa.

Sau khi Hồ Duy Hải bị bắt sau vài ngày có điều tra viên Trần Quang Tiến và ông Nguyễn Công Đỉnh lên hỏi tối hôm 13/1/2008 Hồ Duy Hải làm gì, tôi nói Hồ Duy Hải đi đám ma, hai điều tra viên nói ồ Duy Hải đâu nói đi đám ma mà bà nói và không ghi lời khai tôi vào giấy gì cả.

Tôi cam đoan lời khai trên là đúng sự thật, có gì sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật”.

II. Việc tối 13/1/2008 Hồ Duy Hải có mặt tại đám tang của ông Tư Lan là chắc chắn, đây là chứng cứ ngoại phạm rõ ràng và vững chắc của Hồ Duy Hải – chứng minh Hải không phải là hung thủ giết người tại bưu cục Cầu Voi:

Chúng tôi nhận thấy và cho rằng:

– Những lời trình bày và xác nhận của các nhân chứng trên đây đều là rất mới (tháng 4, 5/2021), nếu đối chiếu với lời khai ban đầu của Hồ Duy Hải ngày 20/3/2008 hoàn toàn trùng khớp, thậm chí gần như chính xác 100%; mặc dù giữa hai bên hoàn toàn không hề gặp mặt nhau 14 năm qua.

– Nhân chứng Huỳnh XXX đã từng được CQĐT lấy lời khai, có ký vào Biên bản vào thời điểm Hồ Duy Hải vừa bị bắt. Ông XXX khẳng định khi đó đã khai có thấy Hồ Duy Hải tại đám tang. Thế nhưng trong Quyết định giám đốc thẩm, Hội đồng thẩm phán TANDTC lại xác định rằng “Hải khai không đúng” rõ ràng là rất bất thường, vô lý – so với lời khai của ông XXX. Thậm chí có khả năng lời khai của nhân chứng XXX bị chỉnh sửa hoặc huỷ bỏ.

– Cần nói thêm là trong vụ án này, việc nhiều tài liệu, lời khai nhân chứng bị sửa, rút khỏi hồ sơ vụ án là điều rất “bình thường”. Ví dụ: lời khai của nhân chứng Lê Thị Thu Hiếu bị chỉnh sửa, lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường bị chỉnh sửa, viết thêm … – Hội đồng thẩm phán đã kết luận ngay trong QĐ giám đốc thẩm. Điều này cho thấy việc lời khai của nhân chứng Hiển hay ai khác, có thể khai nhìn thấy Hải tại đám tang nhưng nếu có bị sửa hay rút bỏ thì cũng không có gì bất ngờ. Mà chỉ càng cho thấy rõ dấu hiệu cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án, cố ý kết tội một cách vô cùng độc ác đối với Hồ Duy Hải.

– Ngay từ thời điểm Hồ Duy Hải bị bắt tháng 3/ 2008, ít nhất đã có sự phù hợp chính xác giữa lời khai ban đầu của Hải và lời khai của nhân chứng Huỳnh XXX, bà Nguyễn XXX. Nếu những lời khai này được sử dụng theo đúng quy định, thì rõ ràng đây là tình tiết ngoại phạm rất rõ ràng và vững chắc của Hồ Duy Hải. Thế nhưng, thật đau lòng và đáng phẫn nộ khi những chứng cứ đặc biệt quan trọng này đã bị CQĐT loại bỏ, rút khỏi hồ sơ vụ án.

III. Bất thường việc Hội đồng thẩm phán TANDTC “đơn phương” kết luận “Hải khai không đúng sự thật”:

Theo nội dung thể hiện tại Mục 16 Quyết định giám đốc thẩm số: 05/2020/HS-GĐT ngày 8/5/2020, Hội đồng thẩm phám TANDTC kết luận rằng: CQĐT công an tỉnh Long An có đi xác minh và cho rằng “Hải khai không đúng sự thật nên CQĐT không đưa vào hồ sơ vụ án” và đây là “thiếu sót” – “Tuy nhiên, những vi phạm, thiếu sót này không làm ảnh hưởng đến việc xác định bản chất của vụ án”.

Liên quan đến vấn đề này, chúng tôi muốn nói rằng:

– Không có điều luật nào trong Bộ luật tố tụng hình sự quy định rằng vi phạm, thiếu sót trong điều tra thì “không làm thay đổi bản chất vụ án”. Đó là chưa nói trong khi Hội đồng thẩm phán TANDTC cho rằng đó là “thiếu sót”, thì tại sao VKNNDTC lại cho rằng đây là những “vi phạm nghiêm trọng”? – nêu rõ trong Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm.

– Tại sao không công khai kết quả điều tra của CQĐT? Căn cứ nào để kết luận Hải “khai không đúng” về việc đi dự đám tang ông Tư Lan, trong khi có nhiều nhân chứng khai đã nhìn thấy Hải?

– Việc CQĐT tự ý rút kết quả xác minh ra khỏi hồ sơ vụ án, bất luận thế nào, đều trái pháp luật, sai nguyên tắc và đây là hành vi vi phạm luật tố tụng hình sự nghiêm trọng. Vì trách nhiệm của CQĐT là phải tôn trọng sự thật khách quan, bao gồm cả tình tiết xác định bị can vô tội.

– Theo HĐTP TANDTC, thì CQĐT đã chỉ “công bố những tài liệu này cho Hội đồng giám đốc thẩm”. Nhưng cụ thể là gì thì tại phiên toà giám đốc thẩm những người tham dự (như đại diện VKSNDTC, Luật sư, người cung cấp chứng cứ,…) hoàn toàn không được biết. Điều này rõ ràng là không đúng với quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự. Đặc biệt là khi tại phiên toà phía VKSNDTC đã đề nghị công khai các tài liệu điều tra này (nhưng đã không được chấp nhận).

– Theo quy định của pháp luật, bất kỳ một bị can nào bị đưa ra truy tố bắt buộc phải thông qua và thực hiện bởi Viện kiểm sát nhân dân, thể hiện qua bản Cáo trạng và lời buộc tội tại phiên toà xét xử. CQĐT chỉ có chức năng điều tra chứ không có chức năng kết tội, kết quả/tài liệu điều tra của CQĐT hoàn toàn có thể bị Viện kiểm sát yêu cầu điều tra lại, điều tra bổ sung. Như vậy,việc tại phiên toà giám đốc thẩm, khi phía VKS không chấp nhận kết quả điều tra của CQĐT công an tỉnh Long An, và yêu cầu phải công khai kết quả xác minh về việc Hồ Duy Hải không đi dự đám tang – mà vẫn không chấp nhận thì việc xét xử và kết luận của Hội đồng thẩm phán liệu có bảo đảm có đúng quy định của pháp luật và khách quan không? Hay phải chăng đã ngẫu nhiên “vô hiệu hóa”, loại bỏ vai trò của Viện kiểm sát tại phiên toà?

Có thể nói, việc làm rõ tình tiết Hồ Duy Hải có đi dự đám tang tối ngày 13/1/2008 hay không là rất quan trọng. Vì đây là tình tiết xác định Hồ Huy Hải có thật sự phạm tội hay bị kết án oan.

Chúng tôi cho rằng tình tiết này tới nay vẫn chưa rõ, tài liệu xác minh đang bị rút khỏi hồ sơ vụ án một cách trái pháp luật và nhất thiết cần phải làm rõ trong bối cảnh Hồ Duy Hải liên tục kêu oan.

Kính thưa Tổng bí thư, Chủ tịch nước; Chủ tịch Quốc Hội; Thủ tướng Chính Phủ

Kính thưa Quý cơ quan thẩm quyền;

Vụ án Bưu cục Cầu Voi – Hồ Duy Hải kêu oan được dư luận cả nước quan tâm, thậm chí cả dư luận quốc tế. Liên hợp quốc cũng đã từng có Kháng thư gửi Nhà nước Việt Nam.

Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có văn bản yêu cầu giải quyết vụ án đúng pháp luật. Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Quốc Hội Lê Thị Nga từng có văn bản đề nghị xem xét giám đốc thẩm, nêu ra hàng hoạt điểm bất thường (Nêu trong QĐ kháng nghị giám đốc thẩm của VKSNDTC ngày 23/11/2019)

Đây là một vụ án hình sự thuần tuý – về tội giết người, cướp tài sản, hoàn toàn không có yếu tố chính trị hay bí mật quốc gia. Theo quy định, việc xét xử là công khai, không có gì phải che dấu. Thế mà:

1. Nhiều tình tiết mâu thuẫn vẫn chưa được làm rõ sau phiên toà giám đốc thẩm:

Mặc dù trong Quyết định kháng nghị số 15/QĐ-VKSNDTC-V7 ngày 22/11/2019 của VKSNDTC đã nêu ra hàng loạt vi phạm nghiêm trọng của CQĐT, dù phiên toà giám đốc thẩm đã qua, nhưng đến nay nhiều tình tiết rất mâu thuẫn, quan trọng và liên quan đến cơ sở kết tội Hồ Duy Hải, cũng như việc xác định sự thật khách quan vẫn chưa được làm rõ. Chẳng hạn như:

– Dấu vân tay thu được tại hiện trường là của ai? Tại sao CQĐT lại rút Kết luận giám định dấu vân tay không đưa vào Kết luận điều tra? HĐTP TANDTC cho rằng kết luận giám định dấu vân tay không phải là chứng cứ ngoại phạm của Hồ Duy Hải dựa trên nguyên tắc khoa học nào?

– Tại sao CQĐT đã rút khỏi hồ sơ vụ án những lời khai ngay sau khi vụ án xảy ra (trước khi bắt Hồ Duy Hải) của 2 nhân chứng nghi can hàng đầu là Nguyễn Mi Sol và Nguyễn Văn Nghị?

– Tại sao phải rút khỏi hồ sơ vụ án kết quả xác minh về việc Hồ Duy Hải dự đám tang ông Tư Lan tối ngày 13/1/2008?

– …vv.

2. Hàng loạt sai phạm, vi phạm rất nghiêm trọng trong quá trình điều tra là có thật, được Hội đồng thẩm phán TANDTC kết luận kháng nghị của VKSNDTC là đúng:

Tại Mục 18 Quyết định giám đốc thẩm số: 05/2020/HS-GĐT ngày 8/5/2020 của HĐTP TANDTC đã kết luận như sau: (nguyên văn)

[18] Từ những nhận định nêu trên, xét thấy:

Trong quá trình điều tra, thu thập chứng cứ, Cơ quan điều tra có một số vi phạm, thiếu sót trong việc khám nghiệm hiện trường, thu giữ vật chứng, giám định pháp y và nhận dạng như:

– Không thu giữ các vật chứng gây án khi khám nghiệm hiện trường (con dao, chiếc thớt, chiếc ghế inox);

– Ghi nhận không chính xác về hung khí gây án; không trưng cầu giám định ngay dấu vết máu thu được khi khám nghiệm hiện trường; không ra quyết định trưng cầu để xác định thời điểm chết của nạn nhân; Biên bản nhận dạng của anh Đinh Vũ Thường, anh Nguyễn Mi Sol không có người chứng kiến; Biên bản ghi lời khai của chị Lê Thị Thu Hiếu có sửa chữa nhưng không có chữ ký xác nhận của người khai …

– Không đưa vào hồ sơ vụ án một số tài liệu như: các biên bản ghi lời khai người làm chứng Đinh Vũ Thường, Nguyễn Mi Sol trước ngày phát hiện ra Hồ Duy Hải; lời khai của các anh Phùng Phụng Hiếu, Nguyễn Mi Sol, Nguyễn Văn Nghị và lời khai của Hồ Duy Hải (04 bản cung, 23 bản tường trình, bản tự khai, sơ đồ do Hải vẽ, viết, trong đó có lời khai ngày 20/3/2008).

Kháng nghị của VKSNDTC về những vấn đề nêu trên là đúng.

Tuy nhiên, những vi phạm, thiếu sót này không làm ảnh hưởng đến việc xác định bản chất của vụ án.

Chúng tôi cho rằng: Việc HĐTP TANDTC kết luận “những vi phạm, thiếu sót này không làm ảnh hưởng đến việc xác định bản chất của vụ án” – là không thoả đáng, thiếu khách quan và không đúng, không có căn cứ pháp luật.

Nay, với những chứng cứ mới đã trình bày trên đây, liên quan trực tiếp đến lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải không nhận tội bị rút khỏi hồ sơ vụ án – chúng tôi xin được kiến nghị tới Quý cơ quan có thẩm quyền những đề nghị như sau:

1. Khẩn trương xác minh, làm rõ nội dung thông tin về việc Hồ Duy Hải dự đám tang ông Hồ Chi (Tư Lan) nêu trong các đơn trình bày và xác nhận của các nhân chứng mà chúng tôi cung cấp trong đơn này. Chúng tôi tin rằng đây là sự thật khách quan, là chứng cứ ngoại phạm mới nhất, rõ ràng và vững chắc nhất của Hồ Duy Hải – về thời gian, địa điểm.

2. Cần thiết yêu cầu/kiến nghị mở phiên họp xem xét lại Quyết định giám đốc thẩm của HĐTP TANDTC. Vì đủ căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 404 Bộ luật tố tụng hình sự 2015: “Khi có căn cứ xác định quyết định của Hội đồng Thẩm phán TANDTC có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc phát hiện tình tiết quan trọng mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định mà Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao không biết được khi ra quyết định đó”, thì Ủy ban thường vụ Quốc hội yêu cầu, Ủy ban tư pháp của Quốc hội, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao kiến nghị, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối mở phiên họp để xem xét lại quyết định đó.

3. Thay đổi biện pháp biện pháp ngăn chặn, cho phép bị án Hồ Duy Hải tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú (gia đình bảo lãnh) – trong thời gian chờ xác minh.

4. Xem xét và giải quyết những kiến nghị và đề nghị khác của chúng tôi – nêu tại Đơn kêu oan, tố giác làm sai lệch hồ sơ vụ án và kiến nghị kháng nghị tái thẩm đã gửi ngày 26/10/2020.

Rất mong được cấp có thẩm quyền xem xét, khẩn trương xử lý theo đúng quy định của pháp luật, tránh làm oan người vô tội.

Xin chân thành cám ơn.

Người làm đơn: Ls. Trần Hồng Phong (đã ký)

Đồng ký đơn:

Luật sư Phạm Văn Thọ;

Luật sư Trần Đình Dũng;

Luật sư Phùng Thanh Sơn;

Luật sư Trần Bá Học;

Bà Nguyễn Thị Loan, mẹ HDH.

Cô Hồ Thị Thu Thuỷ, em gái HDH.

Bà Nguyễn Thị Rưỡi, dì HDH.

Bà Nguyễn Thị Len, dì HDH.

Ông Võ Văn Sân (Tây Ninh)

Ông Lưu Đức Quang, Giảng viên Trường ĐH Kinh tế Luật ĐHQG.

Nhà báo Lê Đại Anh Kiệt, nguyên Phó Tổng thư ký toà soạn báo Pháp luật HCM.

Nhà báo Nguyễn Đức (đã cùng ký)

Tài liệu đính kèm:

– Kết luận điều tra, Cáo Trạng vụ án.

– Quyết định kháng nghị số 15/QĐ-VKSNDTC-V7 ngày 22/11/2019 của VKSNDTC.

– Quyết định giám đốc thẩm số 05/2020/HS-GĐT ngày 8/5/2020 của HĐTP TANDTC.

– Đơn kêu oan cho bị án Hồ Duy Hải, tố giác làm sai lệch hồ sơ vụ án và kiến nghị kháng nghị tái thẩm ngày 26/10/2020.

– 2 bản khai đầu tiên ngày 20/3/2008 của Hồ Duy Hải bị rút khỏi hồ sơ vụ án – được kết luận trong QĐGĐT.

– 7 đơn trình bày, xác nhận và cam kết của 7 nhân chứng về việc nhìn thấy Hồ Duy Hải dự đám tang tối 13/1/2008.

– Giấy chứng tử ông Hồ Chi (Tư Lan) – thể hiện ngày chết 12/1/2008, đám tang ngày 13/1, chôn ngày 14/1

BÀN TAY MA QUỶ VÀ VẤN ĐỀ THỂ CHẾ CHÍNH TRỊ XÃ HỘI

 Tô Văn Trường

Vấn nạn thắng thầu - tham nhũng và “đi đêm” để tăng lợi nhuận của nhà thầu thì nước nào cũng có, nhưng ở Việt Nam nó tiếp diễn ngang nhiên bất chấp mọi chỉ trích của công luận, đặc biệt khu vực công là nơi mà nó thể hiện rõ nét nhất. Để ngăn chặn vấn nạn này thì chỉ có hai con đường (1) Hoàn thiện môi trường luật pháp và (2) Ngăn chặn nạn tham nhũng, hối lộ.

Có nhiều mô hình của các nước tiên tiến mà ta có thể tham khảo, nhưng triển khai áp dụng là không thể, hình như khó vượt qua thứ mà mang tính bao trùm lên tất cả là vấn đề thể chế chính trị, xã hội và người có quyền trong thể chế.

 

Mưu đồ của Trung Quốc là khống chế toàn diện Việt Nam về chính trị-tư tưởng, về kinh tế, văn hóa-xã hội, về quan hệ đối ngoại, cô lập, lấn chiếm gây sức ép từ phía biển và trên đất liền...để cưỡng chế VN phải thuận theo chiến lược của họ, thực chất là biến VN thành chư hầu, phụ thuộc, không bao giờ ngóc đầu lên được. Đây là điều không thể mơ hồ.

Trên thực tế, Trung Quốc đã thực hiện được phần lớn những bước đi trong một chiến lược toàn diện nhằm mục tiêu của họ. Việt Nam đối phó bị động, nói chung là không thành công mà nguyên nhân cơ bản là nhiều người có trách nhiệm vẫn mơ hồ, không đánh giá đầy đủ nguy cơ Trung Quốc, có tâm lý "sợ" họ làm căng, không dựa vào dân. Chính sự mơ hồ đó, cộng với sự kém cỏi về kinh tế và lòng tham không được ngăn chặn của nhiều chủ đầu tư đã gây ra những "lỗi" trong quan hệ kinh tế với Trung Quốc, rẩt dễ bị đội ngũ chiến tranh tâm lý của chính Trung Quốc khai thác cũng như những "thế lực khác" lợi dụng.

Trung Quốc biết rất rõ Việt Nam chỉ muốn được yên  thân, tự mình chọn đường đi giữ vững nền độc lập và lợi ích chính đáng của mình, không cam tâm làm công cụ cho ai chống Trung Quốc. Nhưng lòng tham vô đáy và cuồng vọng sô vanh nước lớn khiến họ không cho VN đi con đường đó. Việt Nam càng nhún nhường thì họ càng lấn tới. Đó chính là bàn tay ma quỷ của Trung Quốc, là điều người Việt từ nhà cầm quyền đến dân thường phải nhận thức và có hành động thống nhất.

Trong phạm vi bài viết này, tôi đi sâu phân tích về sự lũng lọan của Trung Quóc trong lĩnh vực đấu thầu, đầu tư ở Việt Nam.

Hiện nay có hàng trăm nhà thầu Trung Quốc đang thực hiện các dự án ở Việt Nam, hầu hết đều bê trễ thời gian thi công, và đội vốn, chất lượng kém, ô nhiễm môi trường để lại các hậu quả rất nặng nề không chỉ trên phương diện kinh tế! Nếu rà soát có hệ thống và khách quan có thể trả lời câu hỏi đó là sự "thông đồng" có hệ thống hay chỉ là sự "ngẫu nhiên đáng ngờ" của từng dự án riêng lẻ, nên làm rõ bản chất của từng vụ tham nhũng này.

Giá mời thầu của các công ty thuộc các nền công nghiệp tiên tiến thường cao khi khởi đầu, một rào cản quan trọng cho một nước nghèo. Hơn nữa, luật pháp các nước tiên tiến (Châu Âu, Mỹ, Nhật) phạt rất nặng các hành vi hối lộ, tham nhũng không cho phép nhà thầu các nước này thực hiện các thủ đoạn gian lận và mua chuộc giám sát, quản lý vốn. Thực ra, giá thầu với Trung Quốc đội lên cao hơn các nguồn khác, và Trung Quốc biết những người đã “há miệng mắc quai” rồi, tiếp tục mắc thêm nợ nữa, kèm theo là những ràng buộc khó gỡ đối với họ.

Nhìn lại lịch sử, chỉ nói riêng ngành xi măng trong thập niên 1990, nước ta đã từng phải trả giá cho phong trào phát triển xi măng lò đứng, công nghệ lạc hậu của Trung Quốc sau thời gian ngắn hoạt động đã bị khai tử, làm lãng phí rất lớn tiền của và gây ô nhiễm môi trường ở nhiều địa phương. Bài học đắt gía nói trên vẫn chưa học thuộc, lại “mắc bẫy” ngay vào một sai lầm mới, đó là phong trào làm xi măng lò quay và cũng với thiết bị và công nghệ lạc hậu của Trung Quốc v.v...

Top of Form

Mánh khóe nhà thầu Trung Quốc: Bỏ giá dự thầu kiểu láu cá.

Hạng mục nào nhắm làm không được thì nhà thầu bỏ giá thấp hẳn, hạng mục ngon xơi thì giá tăng vọt, nhưng tổng giá bỏ thầu vẫn thấp nhất. Phải công nhận là quy định chấm thầu của ta còn lỏng lẻo. Mặc dù các dự án quóc tế có thuê tư vấn nhưng khi tư vấn có cơ sở để bác nhà thầu Trung Quốc nhưng chủ đầu tư do tay đã nhúng chàm vẫn có “cách lách” để chấm cho đạt! Khi đàm phán hợp đồng, nhà thầu Trung Quốc nhìn nhận đã bỏ giá quá thấp cho hạng mục đó, nên họ hứa sẽ chuyển chi phí từ các hạng mục khác để đắp qua hạng mục bỏ giá thấp. Cuối cùng “vỡ trận”, khi được nhắc nhở về lời hứa “đắp qua”, nhà thầu Trung Quốc bảo không có chi phí đế đắp qua, tìm đủ lý do biện minh rồi bỏ luôn hạng mục đó. Trong khi họ ăn lời ở các hạng mục ngon xơi đã bỏ giá cao. Nếu phải tổ chức đấu thầu lại, tốn rất nhiều thời gian và chi phí điều hành, rồi cũng phải trả chi phí cao để thi công như dự toán ban đầu.

Sử dụng công nghệ kém cỏi và vật tư thiết bị chất lượng thấp.

Trong một dự án, Tư vấn khuyến cáo với điều kiện đặt ra, thì cần thiết bị như thế nào. Nhưng hồ sơ mời thầu thiếu chặt chẽ, không ràng buộc cụ thể những điều kiện bắt buộc phải thi hành. Cho nên nhà thầu có quyền không nghe khuyến cáo của Tư vấn, dùng thiết bị và công nghệ kém cỏi nhằm giảm chi phí (trước tiên là giảm giá dự thầu). Hậu quả là thiết bị hỏng hóc, tiến độ chậm, nhưng họ viện dẫn đủ lý do để bào chữa, hạng mục đã lắp đặt xong có nên tháo dỡ! Lại phải tổ chức đấu thầu lại cho hạng mục đó rất tốn kém.

Lỗi chính là tại chủ đầu tư nêu đầu bài "hở" và kiểm tra, giám sát kém

Trước hết, các chủ đầu tư đã không làm kiểu đấu thầu "2 phong bì", phong bì kỹ thuật và phong bì giá, riêng rẽ. Cần phải lựa chọn các nhà thầu đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ cao. Đây cũng có thể là khâu chủ đầu tư sơ hở từ đầu. Chẳng hạn, đã nêu yêu cầu kỹ thuật công nghệ không rõ ví dụ nêu "thiết bị từ các hãng G7", nhưng sau này họ lại lắp đặt các thiết bị G7 được sản xuất tại nước khác, chất lượng kém hơn hẳn, như kiểu xe nhập khẩu và xe lắp ráp chất lượng khác nhau.

Thành ra, dù nhà thầu kém, kể cả một số nhà thầu Trung Quốc chưa có nhiều kinh nghiệm vẫn "qua mặt" được các nhà cung cấp thiết bị chính hãng! Đến khi xét thầu theo giá thì nhà thầu Trung Quốc có lợi thế do biết cách bỏ thầu chắc thắng.

Nguyên nhân chính để xảy ra và tồn tại tình trạng Trung Quốc luôn thắng thầu là nhà thầu biết cách thực hiện các công đoạn, hạng mục sai với thiết kế và hợp đồng, nhưng có thể mua chuộc giám sát để tìm ra các lỗi phát sinh ngụy tạo để tăng vốn từ chủ đầu tư. Nói cách khác là nhà thầu Trung Quốc biết và được sử dụng điều kiện tồn tại tham nhũng và sử dụng vốn vô trách nhiệm từ chủ đầu tư Việt Nam. Do đó, giải pháp để ngăn chặn nhà thầu Trung Quốc là phải sửa lỗi từ bên trong tức các chủ đầu tư Việt Nam – đương nhiên không phải đơn thuần chỉ trên phương diện kinh tế.

Giải pháp

1.Cần phải có luật lệ rõ ràng là nếu một công ty nước ngoài nào đã vi phạm đấu thầu trong một dự án thì công ty đó sẽ bị loại hoàn toàn trong các cuộc đấu thầu khác khắp trong nước bất kể ngành gì. Ngoài ra, quốc gia của công ty đó phải chịu một điểm xấu trong lịch trình đấu thầu của tất cả các dự án khác. Điều này, nếu chúng ta nêu rõ ràng và minh bạch thì không ai có thể kêu ca gì cả.

Cũng cần phải có các luật lệ rõ rằng về quỹ tiền thế chân (Bonds). Thứ nhất quỹ này phải do một cơ quan độc lập đứng ngoài dự án giữ để tránh tiền bị thất thoát.  Thứ hai, cần phải có các loại tiền thế chân khác nhau. Chẳng hạn, hầu như tất cả các công việc xây dựng công ở Mỹ đều được thực hiện bởi các công ty tư nhân. Công việc này thường được trao cho nhà thầu đáp ứng thấp nhất thông qua hệ thống giá thầu niêm phong cạnh tranh. Trái phiếu chắc (Surety Bonds) đóng một vai trò quan trọng cho hệ thống hoạt động. Ở Mỹ, có 3 loại trái phiếu chắc:

- Trái phiếu đấu thầu (Bid Bond) có mục đích để loại bỏ các nhà thầu yếu kém (phù phiếm) ra khỏi quá trình đấu thầu bằng cách đảm bảo rằng nhà thầu thành công sẽ tham gia vào hợp đồng và sẽ làm đúng theo tiêu chuẩn và nộp trái phiếu thanh toán (Payment Bond). Nếu người thầu trả giá thấp nhất không thực hiện được các cam kết này, chủ sở hữu sẽ được bảo vệ tối đa bằng số tiền của trái phiếu đấu thầu, thường trị giá của trái phiếu đấu thầu (Bid Bond) là sự khác biệt giữa giá thầu thấp và giá thầu đáp ứng cao kế tiếp. 

- Trái phiếu hiệu suất (Performance Bond) đảm bảo nhà thầu sẽ thực hiện hợp đồng theo các điều khoản và điều kiện đã đặt ra, theo giá thỏa thuận và trong thời gian đã được hoạch định.

- Trái phiếu thanh toán (Payment Bond) nhằm bảo vệ những người lao động, nhà cung cấp vật liệu và nhà thầu phụ nếu xảy ra việc nhà thầu không thanh toán tiền nong. Vì các khoản thế chấp không thể được đặt ra cho tài sản công cộng (chẳng hạn mình không thể đem con đường sẽ xây ra làm thế chân), trái phiếu thanh toán là cách bảo vệ duy nhất mà những người này được thanh toán cho hàng hóa và dịch vụ mà họ cung cấp cho dự án.

Chúng ta có thể viện nhiều lý do để các công ty nước ngoài phải đóng cả 3 loại tiền thế chân này trong khi các công ty trong nước đóng ít hơn để giúp các công ty nội địa.

2. Hồ sơ mời thầu cần chặt chẽ về kỹ thuật, quy trình, nêu rõ mục tiêu phải đạt, tiêu chí, loại thiết bị/công nghệ tầm G7 (cho phép tương đương).  Cần tính toán dòng tiền đầu tư, cộng vận hành bảo dưỡng trong lâu dài. Cần so sánh: giá đầu tư có thể cao ban đầu nhưng về lâu về dài tổng chi phí sẽ thấp, so với giá đầu tư thấp nhưng sau đó có nhiều “hidden cost” (chi phí che dấu) nếu tính đúng, tính đủ thì tổng giá thành rất cao nhưng không được thể hiện trên giấy tờ.

3.Vấn đề hợp đồng phải có từng giai đoạn và trong từng giai đoạn phải có sản phẩm (output) có thể kiểm tra về số lượng và chất lượng. Nhà thầu phải mua hoặc đóng bảo hiểm để sửa chữa các sai phạm. Nếu không làm đúng thì phải dừng ngay và bên thầu phải sửa chữa hoặc bị loại trừ. Trong trường hợp bên VN không có khả năng kiểm tra thì thuê kiểm tra nước ngoài (tức là tư vấn). Ở nước ngoài, nếu có chuyện băn khoăn 50/50 về quy định, quy trình, cơ sở khoa học... giữa việc chấp nhận và bác bỏ vấn đề gây quan ngại thì chủ đầu tư nghe theo khuyến cáo của Tư vấn, vì Tư vấn có tính độc lập nhưng vẫn muốn bảo vệ chủ đầu tư.

4. Những người có trách nhiệm được nhà nước giao phó trong quản lý vốn, giám sát,… không chỉ cần có cái tâm và cái tầm mà phải được nghiêm trị khi vi phạm hối lộ, tham nhũng.

5. Giải pháp để nhà thầu Trung Quốc bảo đảm hay tăng chất lượng và giảm chi phí công trình là phải sửa lỗi từ bên trong tức các chủ đầu tư Việt Nam. Sự tiếp tục thắng thầu của các nhà thầu Trung Quốc ngày càng tăng hình như là thứ mà mang tính bao trùm lên tất cả là vấn đề lỗi thể chế chính trị xã hội chưa có dấu hiệu đổi mới, chưa nhìn nhận thấu đáo bàn tay ma quỷ can thiệp và lũng đoạn của Trung Quốc vào nội bộ nước ta như thế nào?

Lời kết

Chính giới và giới trí thức ở Mỹ, Úc, New Zealand và nhiều quốc gia khác lên tiếng gay gắt vạch trần sự lũng đoạn nghiêm trọng của Trung Quốc từ hàng thập kỷ nay vào nội bộ nước họ dưới mọi hình thức của quyền lực mềm và ăn cắp “know how”, quyền sở hữu trí tuệ gây ra nhiều hệ lụy khác rất nghiêm trọng.

Chúng ta không từ chối đầu tư và hoạt động kinh tế của Trung Quốc tại Việt Nam nhưng không chấp nhận những nhà đầu tư không chỉ thiếu năng lực, trình độ mà điều quan trọng là muốn gây hạị cho VN, thậm chí điều này đậm nét hơn là "kiếm chác“! Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông dùng vốn vay và nhà thầu Trung Quốc, liên tục đội vốn, hoãn ngày khánh thành, nay vẫn trơ gan như một tượng đài “tiền mất, tật mang” giữa Thủ đô.

Ở Việt Nam, chuyện cũ chưa xong lại thêm mối lo mới về việc Việt Nam cho phép làm thí điểm khu kinh tế Vần Đồn có yếu tố Trung Quốc làm người dân càng nặng trĩu khôn nguôi, nỗi âu lo về bàn tay ma quỷ của Tầu đã thò vào mọi lĩnh vực của mảnh đất hình chữ S thân thương này. Giữa lúc này, Trung Quốc lại đang leo thang trên Biển Đông bằng hành động kiểm soát khai thác tài nguyên biển, và lời lẽ hăm dọa chiến tranh trực tiếp uy hiếp nước ta.

Phải cải cách thể chế chính trị và xã hội, dựa trên bài học rất thành công của chống dịch covid 19 để lấy lại lòng tin của nhân dân, dựa vào sức mạnh của cả dân tộc và sức mạnh của thời đại để bảo vệ chủ quyền quốc gia và phát triển bền vững của đất nước.

Xin có mấy câu thơ để thay cho lời kết của bài viết này:

“Ông Lớn“ muốn cả thiên hà

  Lòng tham vô đáy, nghịch tà vô biên

  Ngàn năm chuyện ấy còn nguyên

  Có chơi thì nhớ đừng quên điều này:

  Rõ ràng, minh bạch, thẳng ngay

  Đừng vì tham để đến ngày lại lo

 Bàn tay “ma quỷ” lắm trò

 Gạc Ma còn đấy, nhớ cho, không thừa.